Ta sytuacja nie zmienia się od kilku lat, a potwierdza ją ostatnie badanie „Jak Polacy biorą leki” (Millward Brown 2013). Wynika z niego, że blisko połowa z nas nie wypełnia wszystkich zaleceń lekarzy i część recept wyrzuca do kosza. 10 proc. robi to regularnie. Jednocześnie w tempie kilkunastu procent rocznie rośnie rynek leków dostępnych w każdym sklepie bez recepty. Głównie przeciwbólowych. Inny ciekawy wniosek z badania: dla coraz większej grupy rodaków lekarzem pierwszego kontaktu stał się… dr Google, czyli doradca (często anonimowy) znaleziony przez internetową wyszukiwarkę. Przyjmuje za darmo i jest zawsze do dyspozycji.

Bo był za drogi

Jak łatwo się domyślić, najczęstszym powodem przerywania lub całkowitej rezygnacji z wykupienia leków są problemy finansowe pacjentów. – Polacy często z posiadanej recepty wykupują tylko jeden, dwa leki. Powody są prozaiczne – koszt preparatów lub ich brak w konkretnej aptece – komentuje raport dr n. med. Krzysztof Kuszewski z Narodowego Instytut Zdrowia Publicznego. Ta tendencja wzmocniła się w 2012 r. w efekcie zamieszania związanego z protestem receptowym. Protest minął, ale związane z nim obawy pozostały. Zdaniem Krzysztofa Bukiela, przewodniczącego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy, mamy do czynienia z długofalowym zjawiskiem, które jest pochodną zbiurokratyzowania całego procesu refundacji. W sposób myślenia medyków został bowiem już wdrukowany swoisty mechanizm autocenzury: po co mi kłopoty, najbezpieczniej będzie, jeśli wypiszę lek bez refundacji. Niepokojąco niska jest także świadomość pacjentów dotycząca możliwości uzyskania tańszych zamienników wypisanego leku. Tylko co 5. badany deklaruje, że o nie prosi w aptece, a 60 proc. młodych osób w wieku 24–35 lat w ogóle nie wie o istnieniu zamienników.