Stoimy obok największego aresztu w jednym z regionów na prowincji Filipin. Prowadzi do niego masywna brama wejściowa z fragmentami drutu kolczastego. Jedna furtka, potem druga. Powierzchowna kontrola. I pieczątka przybijana na dłoni z angielskim słowem „odwiedzający”. Sprawnie przechodzimy na dziedziniec. Najpierw dwie siostry urszulanki, które przychodzą tu od ponad 12 lat, za nimi my i dwóch polskich salwatorianów, którzy pomagają siostrom w więziennej pracy. – Regularnie potrzeba kapłanów do odprawiania Mszy św., spowiedzi czy też zwykłej rozmowy – tłumaczy s. Wioletta. To, że jesteśmy w składzie tej odwiedzającej ekipy, to jak wygranie losu na dziennikarskiej loterii. Przedstawicielom mediów niezwykle rzadko udaje się dostać w tej części świata do takich miejsc. Nie możemy jednak fotografować ani nagrywać. Jakub musi robić zdjęcia i-phonem.
 

Wstyd pierwszego wrażenia

Na dziedzińcu sporo ludzi. Wszyscy w pomarańczowych koszulkach. Słychać gwar rozmów. Pod jedną wiatą grupka mężczyzn mocno eksploatuje stoły do bilardu. Jeszcze większa pomarańczowa grupa im kibicuje. Pomarańczowy T-shirt to znak rozpoznawczy osadzonych. W drugim więzieniu takim identyfikatorem jest kolor żółty. Odgłos uderzanych bilardowych kul miesza się z okrzykami kibiców. A na to wszystko nakłada się dobiegająca z głośników dyskotekowa muzyka. Czy to na pewno więzienie? Gdy wchodzimy do cel, wątpliwości znikają. W jednej z nich na niewielkiej przestrzeni stłoczonych jest 300 osób. Trudno uwierzyć, że ta zakratowana przestrzeń pomieści nawet połowę tej liczby. Gdy wędrujemy po więziennym labiryncie, w pewnym momencie uderzają w nas opary smrodu. Jego źródłem są małe rybki, złożone w metalowej misce. Wcale się nie zepsuły. Jeden z więźniów oczyszcza je i przygotowuje na kolację. Będą podane z ryżem. Zresztą wszystko, co jedzą więźniowie, jest w pakiecie z ryżem. Czasami dostają sam ryż. A czasami nie mają nawet tego. Dzienny ryczałt żywnościowy przypadający na jednego osadzonego to 50 filipińskich pesos (około 1 euro). Tyle musi im wystarczyć na śniadanie, obiad i kolację.

W jednej z cel spotykamy 24-letniego doktoranta filozofii. Chłopięcy wygląd i mina, z której przebija wyłącznie smutek. Później zakonnica tłumaczy nam, że wskutek jakiejś intrygi oskarżono go o gwałt. Wszystko wskazuje na to, że niesłusznie. Jakie ma szanse, że sprawa się wyjaśni? – pytam. Na naiwne pytanie odpowiada mi tylko wymowne spojrzenie.