Pedagogika wstydu czy dumy?

Andrzej Grajewski

GN 48/2012 |

publikacja 29.11.2012 00:15

Trwa debata o kiepskim, jednostronnym, pełnym pogardy wobec Polaków filmie Pasikowskiego „Pokłosie”. Jednocześnie ukazała się książka Ewy Kurek o tym, jak polskie zakonnice ratowały żydowskie dzieci.

Jedna z kryjówek,  gdzie z narażeniem życia ukrywano Żydów. reprodukcja roman koszowski Jedna z kryjówek, gdzie z narażeniem życia ukrywano Żydów.
Reprodukcja z książki: Marty Cobel-Tokarz, „Bezludna wyspa, nora, grób” wydanej przez IPN

O filmie Pasikowskiego mówią wszyscy, natomiast książka Kurek pokryta jest całkowitym milczeniem. Tymczasem jest o czym rozmawiać, gdyż w odróżnieniu od filmu, którego fabuła jest fikcją, aczkolwiek wyraźnie nawiązującą do wydarzeń z czasów II wojny światowej, książka dokumentuje fakty i wydarzenia, które w naszej świadomości nie funkcjonują. To tym bardziej ważne, gdyż wersja wydarzeń przedstawiona w „Pokłosiu” jest kompletnie wyprana z historycznej rzeczywistości.

Historia odarta z kontekstu

Zbrodnia na Żydach, do jakiej miało dojść w przeszłości i o której milczą bohaterowie filmu, jest zawieszona w próżni. Nie ma odniesienia ani do niemieckiej, ani do sowieckiej okupacji, choć obie były decydujące dla przebiegu wydarzeń zarówno w Jedwabnem, jak i w innych miejscowościach na Kresach Wschodnich. Należy bo- wiem postawić pytanie, dlaczego Niemcom nie udało się zorganizować żadnego pogromu na terenach, które opanowali we wrześniu 1939 roku? Otóż dlatego, że zarówno Polacy, jak i Żydzi traktowali Niemców jak okupantów, śmiertelnie niebezpiecznych dla obu tych społeczności. Inaczej było na terenach, które po 17 września 1939 r. wcielone zostały do Związku Sowieckiego.

Dziękujemy, że z nami jesteś

To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.

W subskrypcji otrzymujesz

  • Nieograniczony dostęp do:
    • wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
    • wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
    • wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
    • wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
    • wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
  • brak reklam na stronach;
  • Niespodzianki od redakcji.
  • Zobacz więcej w bibliotece
Masz subskrypcję?
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.