Niemal rok po śmierci Nazara Wojtowicza jego matka nie wychodzi z domu. Całymi dniami patrzy na fotografię syna i rozmawia z nim. Nazar był jedynakiem, najmłodszym z zamordowanych na Majdanie. Matka Ustyma Hołodniuka postarzała się o kilka lat. Świadomość, że synowie zapisali się w historii Ukrainy jako bohaterowie, nie koi bólu ich rodziców.

Chłopiec w błękitnym hełmie

W historii Majdanu dzięki polskiej telewizji Ustym zapisał się jako chłopiec w błękitnym hełmie. Był na Majdanie od 22 listopada 2013 r. Po tygodniu przyjechał na krótko do domu z sinymi od pałek plecami i dwunastoma szwami na głowie. Drugi raz wpadł do domu w Wigilię Bożego Narodzenia. – Był już bardzo zmieniony. Zmężniał. Na głowie miał osełedec (wąski kosmyk włosów na czubku ogolonej głowy, noszony przez Kozaków zaporoskich). Mówię: „Synu, ty wiesz, że osełedec nie każdy może nosić, tylko prawdziwy wojownik?”. A on na to: „Tato, ja już bojowy chrzest przeszedłem, zasłużyłem”. Nie wiedziałem, że kilka dni wcześniej na piersi wybuchł mu granat hukowy. Nieprzytomnego Ustyma z pola walki wyciągnęła koleżanka z jego sotni, Alona. Posiedział dwa tygodnie, zaliczył zimową sesję egzaminacyjną i w poniedziałek 20 stycznia znowu pojechał na Majdan. Tam było coraz goręcej – opowiada ojciec.

W połowie lutego Hołodniuk senior, urzędnik państwowy, napisał do zwierzchnika podanie o urlop lub zwolnienie. – Narastał we mnie straszny niepokój. Musiałem być koło Ustyma, niezależnie od konsekwencji – wyjaśnił. Dostał urlop i pojechał do Kijowa. Ostatni raz widzieli się na Majdanie w nocy z 19 na 20 lutego. Każdy szedł do swoich zadań. – Pocałowałem go w tę kozacką czuprynkę, musiał się pochylić, wysoki był, wyższy ode mnie – wspomina ojciec. – O 10.20 dostałem telefon, że Ustym nie żyje. Pobiegłem do hotelu „Ukraina”, tam ściągali rannych i zabitych. Leżeli pokotem w hotelowym holu. Ustyma poznałem po niebieskim hełmie. Twarz miał zmasakrowaną. Usiadłem z wrażenia. Dwa metry dalej lekarze operowali rannego. Krew była wszędzie – opowiada. W telefonie syna znalazł SMS-a, którego chłopak nie zdążył wysłać do narzeczonej: „Niewolników do nieba nie wpuszczają”. Ostatni wpis z notesu Ustyma to strofa wiersza: „Nas biut, no my idiemo/ vilnimy my rodylys/ vilnimy pomremy” (biją nas, ale my idziemy/ rodziliśmy się wolni i wolni umrzemy).