Okna z obrazami

ks. Edmund Podzielny

publikacja 26.09.2015 06:00

W ostatnich latach przeprowadzono m.in. kosztowne renowacje XIX-wiecznych witraży w prezbiterium opolskiej katedry.

 Przed renowacją Jerzy Stemplewski Przed renowacją

Witraż – ozdobne wypełnienie okna, wykonane z kawałków kolorowego szkła wprawianych w ołowiane ramki, które stanowią kontur rysunku. Kreskowanie na szkle lub malowanie na nim przezroczystymi farbami podkreśla charakterystyczne elementy, np. głowę, oczy, ręce, fałdowanie szat itp.

W Europie pierwsze witraże pojawiły się w średniowieczu. Najstarszy udokumentowany fragment witrażu, tzw. okrąg z Wissenburga (Niemcy), jest datowany na IX wiek. Rozkwit witrażownictwa nastąpił w okresie gotyku. Do Polski technika ta trafiła w XIV wieku.

2 ¤ 33
W gmachu opolskiej katedry, która sięga średniowiecza, również możemy podziwiać piękne okna witrażowe. Wchodząc do katedry po bokach głównego ołtarza, zauważamy wysokie okna witrażowe, nawiązujące stylem do witraży średniowiecznych. Każde okno obejmuje 33 obrazy. Treścią kompozycji są sceny biblijne.

Północne okno przedstawia ważniejsze momenty z działalności Chrystusa, południowe zaś rozwija sceny męki Pańskiej. Oryginalne rysunki postaci, wyraz ich twarzy i ruchy, fałdy szat, cieniowanie figur i oświetlenie, zmieniające się w różnych porach dnia, wywołują z bliska swoiste wrażenie.

Witraże te sprowadzono w 1882 r., z wyjątkiem 4 dolnych sfer obu okien, które projektował i wykonał w roku 1965 artysta Tomasz Cuber z Głogówka. W tym czasie dokonano wielkiej renowacji katedry. Powiększono wspomniane gotyckie okna do ich pierwotnej wielkości, a powstałe wskutek tego cztery najniższe rzędy uzupełniono nowymi obrazami.

Tematem tych nowych, dolnych części są zdarzenia ze Starego Testamentu. Za głównym ołtarzem w górnej, środkowej części jest jeszcze jeden witraż, niewidoczny z nawy głównej. Możemy go zobaczyć po zewnętrznej, wschodniej stronie absydy (od strony ul. Książąt Opolskich).

Nowoczesne okna
Obok XIX-wiecznych witraży w prezbiterium w bocznych nawach katedry znajduje się jeszcze 8 nowoczesnych, barwnych okien, które powstawały w czasie renowacji katedry w latach 60. ubiegłego wieku. Zostały zaprojektowane przez krakowskiego artystę Stanisława Szmuca, a wykonano je w pracowni braci Paczkowskich z Krakowa.

Trzy witraże w północnej nawie (czyli lewej od wejścia głównego) przedstawiają Chrystusa w otoczeniu apostołów, sceny Zmartwychwstania i Zesłania Ducha Świętego. Na witrażach w nawie południowej widzimy sceny Narodzenia Pana Jezusa, Ofiarowania, Znalezienia Jezusa w świątyni. W oknach następnych – w kierunku absydy – znajdują się obrazy z życia Najświętszej Maryi Panny: Zwiastowanie, Narodzenie Jezusa, Ukoronowanie, Wniebowzięcie i Zaśnięcie Matki Bożej. Barwne okna znajdziemy również w kaplicach bocznych naw. Witraże w kaplicy św. Jadwigi i św. Anny zaprojektował w roku 1965 prof. G. Zawadzki z Berlina.

W kaplicy Piastowskiej w gotyckich oknach znajdują się dwa współczesne witraże autorstwa opolskiego artysty Macieja Maciucha, przedstawiające księcia Jana II Dobrego na tle katedry oraz wieżę piastowską i ratusz opolski. W ostatnich latach wykonano renowację XIX-wiecznych witraży w obrębie prezbiterium i współczesnych witraży w prawej nawie katedry, renowacji i częściowej rekonstrukcji została poddana także rozeta na wejściem głównym do katedry. Pozostałe okna cierpliwie czekają na renowację.