publikacja 27.07.2011 21:56
Kim jest? Czy rzeczywiście trzyma w ręku wagę?
Fragment książki "Krąg biblijny", który zamieszczamy za zgodą Wydawnictwa M
1. Waga czy jarzmo?
Moja egzegetyczna przygoda rozpoczęła się w sposób nietypowy, nie od tekstu Apokalipsy, ale od cyklu genialnych drzeworytów wykonanych do tego poematu w roku 1498 przez dwudziestosiedmioletniego Albrechta Dürera. Otóż pewnego dnia, oglądając już z myślą o przetłumaczeniu Apokalipsy album jego reprodukcji, natrafiłem na scenę przedstawiającą czterech Jeźdźców na koniach i pomyślałem, że ta wysoko podniesiona waga w ręce trzeciego Jeźdźca, igrająca z wiatrem, przypomina raczej powiewającą chustkę niż groźny symbol nadciągającego głodu.
Czterej Jeźdźcy Apokalipsy
Albrecht Dürer
(Księga Apokalipsy 6,5-6)
W cytowanym powyżej fragmencie interesują nas następujące motywy:
1. przedmiot, który trzeci Jeździec trzyma w ręce („Miał wagę w swojej ręce").
2. wypowiedź Głosu, mówiącego spośród Czterech Stworzeń o nędznej płacy robotników rolnych w Palestynie („Jedna miara pszenicy za denara i trzy miary jęczmienia za denara").
3. wezwanie skierowane do nieznanego krzywdziciela („Nie krzywdź oliwy i wina").
Jak tradycyjna egzegeza tłumaczy te trzy motywy?
Według jednomyślnej i powszechnej wykładni trzeci Jeździec trzyma w rękach wagę, „symbol skąpego odmierzania racji żywnościowych"[1] i tym samym symbolizuje Głód[2]. Głos wychodzący spośród Czterech Stworzeń, mówiący o nędzy ludu, komentowany jest jako „protest cherubinów, opiekunów natury, albo glos miłosierdzia Bożego ograniczający rozmiary klęski głodu"[3].
---------------------------------
[1] Apokalipsa św. Jana, Wstęp, przekład, komentarz o. Augustyna Jankowskiego, Pallottinum, Poznań 1959, s. 174.
[2] Tamże.
[3] Apokalipsa św. Jana, Wstęp, przekład, komentarz o. Augustyna Jankow-skiego, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1975, s. 633.