​– Ręka się zatrzymuje, gdy mam napisać „Białoruś” w adresie zwrotnym na kopercie. Ja przecież zostałam u siebie, w mojej Polsce. No, ale piszę, bo gdzie by potem doszły listy adresowane do mnie  – mówi Maria Dobrzyńska z Nowogródka. W siódmym pokoleniu potomkini Maćka nad Maćkami z „Pana Tadeusza”.

Nie ma już śladu po pałacu Radziwiłłów. Ale pozostały groby przodków i… niewygasłe od prawie 400 lat kontrowersje. „Historia stosunków polsko-litewskich prowadzi od miłości do niemiłości” – twierdzi dyrektor miejscowego muzeum. Tyle że te spory schodzą na coraz dalszy plan, bo osób reprezentujących polski punkt widzenia jest w Kiejdanach coraz mniej.

W Kamieńcu Podolskim polski mit zderza się z postsowiecką pustką. Nie ma tu śladu informacji o tym, że Kamieniec, nazywany „orlim gniazdem”, był jedną z najważniejszych twierdz Rzeczypospolitej, ryglem przez stulecia broniącym Tatarom oraz Turkom dostępu do Podola, Rusi Czerwonej i Wołynia.