Szczęście w dobrych rękach

Wakacyjne wędrówki po sakralnych perełkach diecezji to na pewno lepsze rozwiązanie niż niedzielny shopping. Takie działania wspiera i inicjuje Społeczny Ruch Świętowania Niedzieli.

Kult Czternastu Wspomożycieli wyrósł z potrzeby szukania u świętych Pańskich opieki i poczucia bezpieczeństwa w obliczu wielkiej ilości zagrożeń, jakie kiedyś czyhały na ludzi. Trudne warunki życia, niedostatek, utrudniony dostęp do lekarza skłaniały ludność do poszukiwania nadzwyczajnej pomocy. Wtedy to pojawiło się zapotrzebowanie na opiekę nie jednego, ale kilku bądź kilkunastu świętych naraz. Zwłaszcza w okresie nasilonych epidemii i morowego powietrza, które nękały Europę w średniowieczu i czasach nowożytnych. Kult Czternastu Wspomożycieli zapoczątkowały w średniowieczu zakony żebracze. Szerzył się on głównie w południowych Niemczech.

W 1446 r. w Longheim we Frankonii pastuszek Hermann Leicht miał trzykrotnie wizję Dzieciątka Jezus w otoczeniu 14 dziecięcych postaci, ubranych w jednakowe, biało-czerwone szaty i z widocznym w ich sercach czerwonym krzyżem. Chłopiec opowiadał o tych zdarzeniach matce, znajomym i o. Bernardowi, opatowi klasztoru cystersów. Wkrótce ten ostatni zadecydował o budowie kaplicy ku czci Czternastu Wspomożycieli. Kilka lat później powstało bractwo i probostwo pod tym wezwaniem.

Kaplice nie dotrwały

W Polsce miejscem wyjątkowego rozwoju tego kultu była mała wieś Ulesie (Ulanowice), położona pomiędzy Chełmskiem a Lubawką, należąca do opactwa cystersów w Krzeszowie. – W czasie powrotu z Citeaux, 25 czerwca 1685 r., opat krzeszowski Bernard Rosa zatrzymał się w Longheim. Widok pielgrzymów przybywających do sanktuarium Czternastu Wspomożycieli wywarł na nim wielkie wrażenie. Inspirowany tym faktem postanowił wybudować świątynię pw. Czternastu Wspomożycieli w Ulesiu – opowiada ks. Włodzimierz Gucwa, nasz przewodnik po świątyni. Budowa trwała dwa lata (1685–1687). – Szlak pielgrzymkowy z Krzeszowa do Ulanowic oznaczono 14 kapliczkami z wizerunkami patronów. Do naszych czasów przetrwały tylko trzy – dodaje ks. Gucwa. Pielgrzymów w Ulesiu było tak dużo, że następca opata Rosy, 40. opat krzeszowski Dominik Geyer (1696–1726) zlecił w 1723 r. zbudowanie tu nowego kościoła.

Małżeństwo w podróży

Świątynia wzbogaciła się o obrazy dużego formatu, przedstawiające kolejno Czternastu Wspomożycieli. Powstały one po roku 1723 w pracowni Joanna Claessensa z Antwerpii, nadwornego malarza biskupa wrocławskiego Franza Ludwiga von Neuburga.

– Z tego czasu zachowały się wizerunki pięciorga świętych: Barbary, Katarzyny, Eustachego, Dionizego i Idziego. Natomiast w czasie odradzania się katolicyzmu w XIX w. uzupełniono cykl Czternastu Wspomożycieli o śś. Akacjusza, Cyriaka i Krzysztofa, a Paul Assmann z Opawy wykonał obrazy z wizerunkami śś. Wita, Jerzego i Małgorzaty.

– Świątynię w Ulesiu szczególnie upodobali sobie narzeczeni i nowożeńcy, powierzając swoje szczęście rodzinne opiece Czternastu Wspomożycieli – podkreśla ks. Gucwa.

Kult Czternastu Wspomożycieli nigdy nie odrodził się już w tak okazałej formie, jak w czasach kontrreformacji. W drugiej połowie XX stulecia odnotowano wyraźne osłabienie ich popularności wśród wiernych. Największe rzesze pielgrzymów i turystów przybywają do tego szczególnego miejsca 25 lipca, na odpust św. Krzysztofa, patrona kierowców i podróżnych.