Uzdrowienie trędowatego

Reakcja Jezusa zostaje wprowadzona przez motyw litości (σπλαγχνισθείς; w. 41)^[25]. Fakt dotknięcia przez Jezusa człowieka trędowatego (ἥψατο), podkreślony przez zaakcentowanie wyciągnięcia ręki (ἐκτείνας τεὴ χειρα αὐτου), jest równoznaczny z zaciągnięciem nieczystości rytualnej. Jezusowa wola uzdrowienia (Θέλω καθαρίσθητι) wydaje się być aluzją do nadejścia czasów mesjańskich, których znakiem mają być oczyszczenia trędowatych i wskrzeszenia umarłych (por. Mt 11, 5; Łk 7, 22).

Markowa narracja o uzdrowieniu człowieka chorego na trąd ukazuje postawę Jezusa wobec ofiar za oczyszczenie, nakazanych w Prawie (Kpł 13–14). Jezus zobowiązuje oczyszczonego do zastosowania się do przepisów Prawa (w. 44). Pierwszym krokiem skomplikowanej procedury ofiar za oczyszczenie było spotkanie z kapłanem, który winien stwierdzić uzdrowienie. Nakaz milczenia, łączony często z tajemnicą mesjańską, może być odczytany jako silentium sacrum, przygotowujące do świętej czynności w świątyni^[26]. Wyrażenie „na świadectwo dla nich”, z zastosowaniem pluralis, odsyła przypuszczalnie do władz religijnych w ogóle, nie tylko do „kapłana” (singularis).

Wydobywając przesłanie omawianej perykopy, egzegeci wskazują zazwyczaj na kilka wątków. Bez wątpienia naczelnym jest Jezusowa moc uzdrawiania i Jego chęć wychodzenia naprzeciw potrzebom ludzi cierpiących. Z teologicznego punktu widzenia znamienny jest fakt, że Jezus oczyszcza trędowatego przez dotyk^[27]. Przekreśla tym samym różnicę pomiędzy człowiekiem czystym rytualnie a nieczystym.

Różnica ta – istotna dla społeczności Starego Prawa – nie obowiązuje w królestwie Bożym, którego granice sam Jezus rozszerza poprzez swą działalność cudotwórczą. Perykopa odczytana figuratywnie odnosić się może do każdego chrześcijanina: trędowaty został oczyszczony przez dotyk Jezusa – chrześcijanie są oczyszczeni wodami chrztu; uzdrowiony po doznaniu łaski „zaczął wiele opowiadać i rozgłaszać to, co zaszło” (w. 45) – także chrześcijanin jest wezwany, by głosić Dobrą Nowinę, potwierdzoną świadectwem własnego życia^[28].

6. Konkluzja

Odczytanie Markowej perykopy o uzdrowieniu trędowatego w kluczu tradycji judaistycznej pozwala wydobyć ciekawe odcienie znaczeniowe w ramach interpretacji egzegetyczno-teologicznej. W przekonaniu Izraelitów choroba była Bożą karą za przekroczenia Prawa (potwierdzają to fragmenty tradycji rabinackich); w perykopie Markowej brak jest wzmianek, które potwierdzałyby takie przekonanie. Uzdrowienie z trądu – na co wskazuje interpretacja opowiadania o oczyszczeniu Naamana – mogło dokonać się jedynie mocą Bożą; moc ta udzielona została Jezusowi. Stary Testament przewiduje skomplikowaną procedurę rytuału, którego należy dokonać po ustąpieniu choroby; Jezus zachęca do zachowania tego prawa celem dostarczenia „świadectwa”. Zarażenie trądem wreszcie powodowało wykluczenie ze społeczności; uzdrowienie jest równoznaczne z przyjęciem do nowej społeczności królestwa Bożego – społeczności „oczyszczonych” poprzez chrzest, by „rozgłaszać” dzieła Bożej mocy.

-------------------------

[25] Niektórzy egzegeci wybierają lectio difficilior („rozgniewał się”) zamiast łatwiejszej („ulitował się”), za to lepiej udokumentowanej. Trudno jednak byłoby wyjaśnić naturę gniewu Jezusa; niektórzy sugerują, że gniew mógł być spowodowany dotknięciem trędowatego, które spowodowało nieczystość rytualną Uzdrowiciela, inni zaś sądzą, że Jezus rozgniewał się na działanie Szatana, objawiające się w chorobie trędowatego.
[26] J. Ernst, Il Vangelo secondo Marco. Tradotto e commentato, I, Brescia 1996, s. 119–120.
[27] „Il lebbroso dunque è un impuro, colèito da Dio, e causa di imputità; egli è un intoccabile e deve vivere al. Bando della società. Su questo sfondo il racconto evangelico acquista un significato preciso: Gesù tocca un intoccabile. Il Regno di Dio non tiene conto delle barriere del puro e dell’impuro”. B. Maggioni, Il racconto di Marco, Assisi 1994, s. 44.

[28] W. Harrington, Mark, Collegeville 1991, s. 21.