Noc Muzeów: 17/18 maja 2014

Podkarpackie

Pokazy wyładowań transformatora, prezentacja najstarszego fragmentu kabla ziemnego, który doprowadzał prąd do zamku hrabiego Potockiego w Łańcucie, czy pierwszy polski komputer będzie można zobaczyć w sobotę podczas 9. Europejskiej Nocy Muzeów w Rzeszowie.

Pamiątki te, przedstawiające początki podkarpackiej energetyki, zostaną pokazane w nowej sali muzealnej w rzeszowskiej siedzibie spółki Polskiej Grupy Energetycznej Obrót, która w tym roku po raz pierwszy weźmie udział w Europejskiej Nocy Muzeów. Placówka oficjalnie zostanie otwarta właśnie w Noc Muzeów.

Jak poinformował PAP opiekun sali muzealnej Wiesław Lelek wśród eksponatów będzie można oglądać np. amatorską radiostację, czy radziecki polowy aparat telefoniczny z 1931 roku, wyglądający jak drewniana skrzynka, który był używany podczas II wojny światowej. Zwiedzający będą mogli zobaczyć także i późniejsze urządzenia do łączności przewodowej i radiowej z lat 50., 60. XX wieku.

Zwiedzający zobaczą także najstarszy fragment kabla ziemnego - linii niskiego napięcia, z lat 20. ub. wieku, nazywany przez pracowników sali muzealnej kablem Potockiego, ponieważ doprowadzał energię do łańcuckiego zamku ordynata Alfreda Potockiego. Lelek poinformował, że żyły kabla wykonane są z miedzi, a jego pancerz, czyli obudowa jest ołowiana.

Ciekawostką będą specjalne półbuty elektroizolacyjne, które wyglądają jak duże kalosze. Elektryk pracujący przy montażu czy naprawie linii energetycznych zakładał je dla swojego bezpieczeństwa na swoje normalne buty, aby chroniły go przed prądem.

Atrakcją, zwłaszcza dla najmłodszych, będzie pokaz wyładowań transformatora Tesli, przypominający wyładowania atmosferyczne podczas burzy. „Będą to wyładowania między dwoma elektrodami. Widać będzie świetlny znak, przypominający błyskawicę na niebie, jednak znacznie mniejszy, i słychać będzie głośny trzask” – wyjawił Lelek.

Na ekspozycji, wśród sprzętu, który był kiedyś codziennym narzędziem pracy elektryków, znajdą się też liczniki Szpotańskiego, amperomierze, watomierze, aparaty monterskie, zabezpieczenia elektromechaniczne, które później zostały zastąpione zabezpieczeniami analogowymi, a następnie cyfrowymi; będą też zegary ze starej elektrowni, miliamperomierz z 1935 r., czy pierwszy polski mikrokomputer Meritum wyprodukowany w 1985 r.

Uzupełnieniem będzie prezentacja archiwalnych zdjęć, pokaz filmu na temat 100 lat energetyki na Podkarpaciu, czy dokumentacji technicznej i prawnej najstarszej linii średniego napięcia na Podkarpaciu, tzw. Szyny Podkarpackiej z 1931 r. 

Małopolskie

I Kompanii Kadrowej utworzonej w 1914 roku przez Józefa Piłsudskiego w Krakowie dedykowana w tym mieście będzie 11. Noc Muzeów. Jej inauguracja odbędzie się w piątkowy wieczór w Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa „Nila".

Hasło przewodnie wydarzenia – „Wymarsz I Kompanii Kadrowej – Oleandry 1914” – ma m.in. przypominać o tegorocznej setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej.

Jak poinformowali organizatorzy, w tej edycji udział weźmie prawie 50 instytucji muzealnych, wśród których znajdą się te najbardziej znane. Wiele z nich, poprzez przygotowane wystawy i warsztaty edukacyjne, nawiąże do tematu przewodniego Nocy.

Muzeum AK zaprasza m.in. na prezentacje mundurów i ekwipunku żołnierskiego, pokazy ewakuacji rannego z pola bitwy, a Muzeum Historii Fotografii szczególnie zachęca do zwiedzenia ekspozycji „A Kadrówka idzie…” oraz „Przed Wielką Wojną. Życie codzienne w obrazach”.

Po raz pierwszy w Nocy Muzeów uczestniczyć będą Muzeum Spraw Wojskowych w Krakowie-Swoszowicach oraz Muzeum PRL-u (w organizacji).

Istniejące od ok. pół roku Muzeum Spraw Wojskowych, położone na terenie zabytkowego fortu Swoszowice, zaprasza m.in. na zwiedzanie z przewodnikami ekspozycji poświęconej Polakom walczącym w armiach zaborców w czasie I wojny światowej oraz na pokazy oryginalnych dokumentów i zdjęć dotyczących 20. Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej.

Muzeum PRL-u, dawny oddział Muzeum Historii Polski, po wcześniejszej reorganizacji przejęło miasto Kraków. Placówka w ramach Nocy zorganizuje zwiedzanie mieszczących się w podziemiach kina Światowid schronów. Zaprasza także na wystawę plakatów ze zbiorów Muzeum Lenina, tańce i pokaz peerelowskiej mody.

Do wstępu do wszystkich muzeów upoważnia bezpłatny bilet muzealny, jak co roku dostępna będzie także specjalnie wybita na tę okazję pamiątkowa moneta kosztująca symboliczną złotówkę.