Miłość, seksualność, wychowanie

Kolejną fazą budowania dojrzałej więzi między chłopcem a dziewczyną jest wzajemne obserwowanie siebie w kontakcie z innymi osobami: rodzicami, rówieśnikami, klasą szkolną, grupą parafialną. Wtedy dopiero można się upewnić, czy to, co ona i on przeżywają i deklarują w czasie spotkań we dwoje, to prawda, czy też jest to jedynie iluzja, albo nawet świadome oszustwo z jego czy jej strony. Pozytywna weryfikacja w tym względzie staje się potwierdzeniem, że więź między daną dziewczyną a chłopcem jest czymś więcej niż jedynie emocjonalnym zauroczeniem i że ich bycie razem wkracza w fazę przyjaźni. Warto wyjaśniać wychowankom, że przyjaciel to nie ktoś, kto wie o mnie wszystko (przecież nawet ja sam nie wiem wszystkiego o sobie!), ale to ktoś, kto potrafi mnie kochać niezależnie od tego, czego się o mnie dowie w danym momencie.
Więź między nią i nim może pozostać na poziomie przyjaźni aż do końca życia, przynosząc obu stronom radość i wzajemne wsparcie. Ale też może przerodzić się w więź jeszcze bardziej wyjątkową, niezwykłą i niepowtarzalną, czyli w więź małżeńską. Dzieje się tak wtedy, gdy dwoje zaprzyjaźnionych już ludzi, którzy się wzajemnie poznali i polubili, którzy mają podobną wizję życia i szczęścia, potwierdzoną we wspólnym działaniu, którzy się kochają miłością przyjazną i dojrzałą, decydują się na coś jeszcze większego: na całkowite zawierzenie się drugiej osobie i na wspólne budowanie życia aż do śmierci, w ramach małżeństwa i rodziny. Po podjęciu tego typu decyzji potrzebny jest jeszcze pewien czas, by wzajemnie ze sobą rozmawiać i współdziałać z nieznanej dotąd perspektywy: z perspektywy małżeństwa i założenia rodziny. Jeśli obydwie strony ocenią zgodnie, że ten okres, zwany narzeczeństwem, potwierdził ich wzajemną miłość i zaufanie, to nadchodzi czas ostatecznej decyzji o zawarciu małżeństwa i o założeniu rodziny.
Po zawarciu małżeństwa przychodzi czas na więź seksualną. Dopiero bowiem w kontekście nierozerwalnego małżeństwa współżycie seksualne staje się odpowiedzialnym wyrażeniem miłości wiernej, nieodwołalnej i płodnej, którą ludzka seksualność ze swej natury oznacza. Nie grozi wtedy nadmierna koncentracja na seksualności kosztem innych rodzajów więzi, gdyż więzi w innych wymiarach już istnieją i są podstawą solidarnego współdziałania oraz wzajemnej intymności małżonków, w tym także intymności seksualnej. Dojrzały wychowanek rozumie, że miłość bez seksualności wystarczy do trwałego szczęścia, ale seksualność bez miłości nie wystarczy nigdy.
Personalistyczne wychowanie seksualne pozwala wychowankowi uświadomić sobie, że seksualność jest cechą każdej osoby ludzkiej, gdyż każdy człowiek – jako osoba wcielona – wyraża siebie za pośrednictwem ciała, płciowości i seksualności. Z tego względu wymiar seksualny jest obecny również w życiu tych, którzy nie zawierają małżeństwa i którzy powstrzymują się od współżycia seksualnego. Nie można zatem redukować wychowania seksualnego do kwestii panowania nad popędem oraz do zasad moralnych odnoszących się do kontaktu genitalnego i erotycznego. Chodzi o to, by wychowanek przeżywał seksualność w sposób pogłębiony i zintegrowany z całym projektem swego życia, niezależnie od rodzaju powołania, jakie w przyszłości w sobie odkryje (małżeństwo, kapłaństwo, życie zakonne, poświęcenie się jakiemuś dziełu w życiu samotnym). Jedną skrajnością jest seksualne nieuporządkowanie aż do wyuzdania i demoralizacji włącznie. Drugą skrajnością jest negacja przez wychowanka własnej seksualności, która powoduje oziębłość w kontaktach międzyludzkich, a także niezdolność do okazywania znaków bliskości, czułości, życzliwości.
Tymczasem osoba dojrzała i zintegrowana, która kocha i doświadcza miłości, potrafi wyrażać swoje bycie dla innych oraz swoją radość ze spotkania z innymi osobami całym swoim ludzkim bogactwem, a zatem także fizyczną obecnością oraz odpowiedzialną czułością, dostosowaną do rodzaju więzi i sytuacji drugiej osoby. Podstawowe formy takiej czułości (uśmiech, życzliwy ton głosu, przyjazne podanie dłoni) są zatem udziałem wszystkich ludzi, w tym również osób duchownych. Najdoskonalszym wzorem integracji i dojrzałości w tym