Chwycić skraj szaty

„W owych dniach dziesięciu mężów ze wszystkich narodów i języków uchwyci się skraju płaszcza człowieka z Judy, mówiąc: «Chcemy iść z wami, albowiem zrozumieliśmy, że z wami jest Bóg »”. (Za 8,23)

Zapewne każdy z nas widział kiedyś małe dziecko, które drepcząc za mamą, trzyma się jej spódnicy. Z takim właśnie obrazem mogą nam się kojarzyć przytoczone wyżej słowa z Księgi Zachariasza. Wówczas fragment ów odczytalibyśmy jako zapowiedź czasów, gdy Izraelici będą prowadzić inne narody do Boga i podtrzymywać je w tej wędrówce.

Tymczasem - sens wersu 23  jest o wiele głębszy!

Nie tylko w Izraelu, ale i w całej Mezopotamii, uchwycenie skraju czyjejś szaty było gestem oznaczającym poddanie i prośbę. W językach spokrewnionych z językiem hebrajskim - akkadyjskim, aramejskim czy ugaryckim - często stosowany był zwrot: „chwycić skraj (szaty)”. Uczynił to Saul, błagając Samuela o miłosierdzie (1 Sm 15,27). Także, w mitologii ugaryckiej, Anat chwyciła skraj szaty Mota, wstawiając się za swoim bratem Baalem. Biorąc to pod uwagę, można by przyjąć twierdzenie, że Zachariasz przepowiada przyszłą chwałę Narodu Wybranego, któremu będą służyć inne ludy.

To jednak jeszcze nie wszystko! Co bowiem znajdowało się na skraju płaszcza każdego pobożnego Żyda? Dowiadujemy się tego między innymi z Księgi Liczb:

I mówił znowu Pan do Mojżesza: «Powiedz Izraelitom, niech sobie zrobią frędzle na krajach swoich szat, oni i ich potomstwo, i do każdej frędzli użyją sznurka z fioletowej purpury. Dla was będą te frędzle, a gdy na nie spojrzycie, przypomnicie sobie wszystkie przykazania Pana, aby je wypełnić - a nie pójdziecie za żądzami swego serca i oczu, przez które plamiliście się niewiernością - byście w ten sposób o wszystkich moich przykazaniach pamiętali, pełnili je i tak byli świętymi wobec swojego Boga. (15,37-40)

Chodzi o frędzle (tzw. cicit), które miały Izraelitom przypominać o przykazaniach danych przez Boga oraz wzywać do ich wypełniania. Nie był to zatem zwykły dodatek, ozdobnik odzieży, ale symbol religijny, ukierunkowujący myśli na rzeczywistość nadprzyrodzoną. Ciekawy przy tym jest fakt, że Rabbi Chanina (Chananja) ben Antigonos, uzasadniając potrzebę noszenia frędzli, powoływał się właśnie na Za 8,23 : „Co mówi się o człowieku, który przestrzega nakazu noszenia cicit? W owych dniach dziesięciu mężów ze wszystkich narodów i języków uchwyci się skraju płaszcza człowieka z Judy, mówiąc: Chcemy iść z wami”

W tym świetle zupełnie inaczej wygląda wartość egzegetyczna omawianego cytatu z Księgi Zachariasza. Wynika z niego, że nadejdzie czas, kiedy wszystkie narody uznają panowanie Boga i Jego przykazania.

Któż jednak jest owym „człowiekiem z Judy” ratującym wszystkich, przewodzącym, prowadzącym do Boga w czasach ostatecznych? Odpowiedź nasuwa się od razu – Jezus Chrystus. To On będzie prowadził wszystkich do Boga i podtrzymywał w drodze. Będzie odbierał chwałę; wszystkie narody zaś przyjdą Mu służyć i prosić o łaskę.

Omówiona teza interpretacyjna jest potwierdzona zapisem biblijnym, traktującym o kobiecie cierpiącej na krwotok, która „podeszła z tyłu i dotknęła się frędzli Jego płaszcza, a natychmiast ustał jej upływ krwi” (Łk 8,44) To samo przekonanie towarzyszyło ludziom, którzy „kładli chorych na otwartych miejscach i prosili Go, żeby choć frędzli u Jego płaszcza mogli się dotknąć” (Mk 6,56a)