Sukces ponad wszystko

Dla wielu sprawozdawców sportowych mistrzostwa toczyły się między Rio a São Paulo. Rio zdumiewająco piękne i zapuszczone, São Paulo gigantyczne, męczące i nudne morzem niekończących się bloków. Atrakcje turystyczne typu Foz do Iguaçu czy Chapada Diamantina tym razem przegrały walkę o uwagę mediów, były zbyt daleko od wydarzeń boiskowych...

Plaże miejskie dawnej stolicy i jej fawele zrobiły furorę! Pojawiły się więc teksty i opinie o „prawdziwej Brazylii”, o tym, że ludzie są tam biedni, ale szczęśliwi, mają pracę i niekoniecznie jest nią mordowanie, stręczycielstwo i handel narkotykami. Słowem, da się tam żyć, a już najbardziej da się robić zdjęcia. A zdjęcia skupisk domków, gdzie dzieci grają w piłkę, a oszałamiające graffiti dominuje ponad wszystkim, zawsze wychodzą piękne, szczególnie ze wzgórz Santa Teresa, z kolejki linowej i w środku Complexo Alemão. Przypominało to fotografowanie lwa w klatce.

Cena spokoju
W Brazylii 11 spośród 202 milionów ludzi mieszka w fawelach, a Rio jest ich stolicą. Cena zdumiewającego spokoju w tym mieście w czasie mistrzostw póki co nie jest znana. Wystarczy powiedzieć, że na sam finał zaangażowano 26 000 policjantów i żołnierzy! Fernando, prowadzący pensjonat, w którym zatrzymałem się dwukrotnie, twierdzi, że musiało dojść do jakiegoś porozumienia z szefami gangów, bo to „wprost niemożliwe”, aby było tak spokojnie i bezpiecznie na ulicach. Jego żona mówi, że aż nie może uwierzyć, że można spokojnie spacerować, wsiadać do samochodu bez oglądania się naokoło i po natychmiastownym odpaleniu silnika znikać szybko w przestrzeni miasta. Przyznaję, pierwszy raz robiłem tu zdjęcia i chodziłem z kamerą z ostentacją, o jaką w Rio się nie podejrzewałem.

W 2007 roku, przed Igrzyskami Panamerykańskimi w Rio, władze miasta i stanu postanowiły spacyfikować jeden z największych kompleksów fawel, Complexo Alemão. Mieszkało tam wówczas, według różnych szacunków, 160–170 tysięcy ludzi. Policja wkroczyła zdecydowanie, kładąc trupem 44 osoby podejrzane o handel narkotykami, działalność przestępczą lub z bronią w ręku stawiających opór siłom porządkowym. W 2010 akcję powtórzono, tym razem z udziałem Gwardii Narodowej, piechoty morskiej, wozów opancerzonych, lekkich czołgów, snajperów, helikopterów i innych sprzętów rzadko używanych przeciwko mieszkańcom własnego kraju. Tym razem zginęło prawdopodobnie ok. 100 osób. Siły zbrojne i policja przejęły kompleksy fawel, zwanych tu „morro”, i rozpoczął się... czas budowy korytarza transportowego, niezbędnego na igrzyska olimpijskie w 2016 r. Bo w porównaniu z RPA, gdzie był poprzedni mundial, fawele w Rio są wszędzie tam, gdzie jest pięknie, spektakularnie i aż prosi się o zwiedzanie, kolejki linowe i piesze wycieczki. Niestety, bez ochrony to niemożliwe. Tylko niektóre fawele kontroluje policja UPP (Unidades de Policia Pacificadora) i tylko tam jest w miarę bezpiecznie.