Państwowiec

Ukazała się właśnie książka „Rzeczpospolita wolnych ludzi”. To wybór wywiadów, artykułów oraz oświadczeń prezesa Janusza Kurtyki z lat 2000–2010. Są one ważnym głosem o naszej współczesności. Odnoszą się bowiem do najważniejszych debat ideowych III Rzeczypospolitej i dotyczą nie tylko historii, ale i tego, jak potrafimy się z nią obchodzić współcześnie. Są w tym zbiorze także publikacje „Gościa Niedzielnego”. Wywiady udzielone przez prezesa Kurtykę naszemu tygodnikowi oraz dwa ważne teksty, które napisał do dodatków historycznych publikowanych w „Gościu”. Ostatni ukazał się w numerze przygotowanym na 70. rocznicę zbrodni katyńskiej i był prawdopodobnie ostatnią publiczną wypowiedzią prezesa Kurtyki przed tragiczną śmiercią. Teksty pokazują sposób rozumienia przez Kurtykę historii, jego racje w sporach o lustrację i sens badań dokumentacji komunistycznych organów bezpieczeństwa oraz przesłanie, jakie chciał przekazać następnym pokoleniom. Nie rzucał pochopnych oskarżeń, ale twardo bronił prawa do tego, aby Polacy mieli prawo poznać prawdę o czasach PRL. Lubił powtarzać: „Wolni ludzie w wolnym kraju mają prawo do prawdy historycznej o swojej najnowszej historii”. Z tego rozumienia potrzeby debaty historycznej wziął się tytuł książki. Jej redaktor, prof. Filip Musiał z krakowskiego oddziału IPN, w rozmowie z „Gościem” zwracał uwagę na specyficzną metodę pracy naukowej prezesa Kurtyki, który z wielką pokorą odnosił się do historii i uważał, że nie przyszedł jeszcze czas pisania wielkich syntez. Jednocześnie był rasowym historykiem, który podkreślał wagę studiów źródłoznawczych, niezwykle ważnych w przypadku zrozumienia rangi tak specyficznych dokumentów jak spuścizna po komunistycznym aparacie bezpieczeństwa. Tej kwestii poświęconych jest szereg wypowiedzi, zaprezentowanych w omawianym tomie.