Robili, co było trzeba

To najwyższe izraelskie odznaczenie – medal i tytuł honorowy – przyznawane osobom niebędącym narodowości żydowskiej, które z narażeniem życia ratowały członków tego narodu w czasie zagłady. Nadaje je Instytut Yad Vashem. Nazwiska bohaterów znajdują się na Murze Honorowym w Ogrodzie Sprawiedliwych w siedzibie Instytutu. Najwięcej jest tam Polaków, ok. 6,5 tysiąca. Niedawno ambasador Izraela w Polsce Anna Azari wręczyła podczas uroczystości w Dukli odznaczenia krewnym czterech bohaterskich rodzin z Podkarpacia. To zawsze są wzruszające wydarzenia. Spotykają się rodziny ocalonych z rodzinami tych, którzy dali im szansę na to ocalenie. Niektórzy widzą się po raz pierwszy. A niektórzy już od dłuższego czasu przyjaźnią się ze sobą. – Na Rzeszowszczyźnie przeważała pomoc indywidualna, niezwiązana z żadnymi organizacjami podziemnymi – zwraca uwagę Elżbieta Rączy z IPN w Rzeszowie. Według niej na tym terenie istnieje kilkadziesiąt w pełni udokumentowanych przypadków pomocy udzielanej przez Polaków ludności żydowskiej. Elżbieta Rączy razem z Igorem Witkowiczem poświęciła temu tematowi szczegółowe opracowanie. Trudno przecenić jego wartość. To nie tylko uporządkowanie faktów i zebranie w całość wielu historii. Ale także odkrywanie nieznanych historii, nawet dla rodzin bohaterów.