Amerykanie inspirują TPN

Minęło 10 lat współpracy między Tatrzańskim Parkiem Narodowym a Parkiem Narodowym Gór Skalistych w Colorado w Stanach Zjednoczonych. - Jesteście dla nas wzorcem w wielu sprawach - mówił W. Braunohler, amerykański dyplomata. Wspólnie z Szymonem Ziobrowskim, dyrektorem TPN, zapowiedział doroczną kwietniową konferencję z okazji Dnia Ziemi.

Spektakularne efekty współpracy z Amerykanami to m.in. dwa duże projekty - "Wolontariat dla Tatr" oraz "Przyjaciel Parku Narodowego".

Program wolontariatu w Tatrzańskim Parku Narodowym działa od 2007 roku. Inspiracją i wzorem był program Volunteers in Parks, organizowany przez National Park Service w USA. - To największy w Polsce program wolontariatu w parku narodowym. Rocznie bierze w nim udział 200-400 wolontariuszy indywidualnych, którzy spędzają w Tatrach od kilku dni do kilku miesięcy. Są to głównie młodzi ludzie z całej Polski, ale także z zagranicy - Słowacji, Niemiec, Węgier, Włoch, Hiszpanii - mówił dyrektor TPN.

Łącznie od początku programu w "Wolontariacie dla Tatr" wzięło udział ponad 1660 wolontariuszy (indywidualnych, długoterminowych). TPN posiada certyfikat Instytucji Przyjaznej Wolontariuszom. Wolontariusze wykonują kilkadziesiąt różnych zadań z zakresu ochrony przyrody, zarządzania ruchem turystycznym i edukacji. Liczba godzin wypracowanych rocznie przez wolontariuszy stanowi ekwiwalent kilku-kilkunastu pełnych etatów.

Przykładowe zadania z 2016 roku to m.in. sprzątanie szlaków turystycznych, czynna ochrona polan (grabienie siana), usuwanie roślin inwazyjnych, udostępnianie ekspozycji muzealnych, obsługa parkingu w czasie remontu, organizacja imprez edukacyjnych, obsługa punktu informacji turystycznej, patrolowanie polan krokusowych.

TPN zapewnia wolontariuszom zakwaterowanie, ubezpieczenie, odzież służbową, szkolenie i bezpłatny wstęp do parku.

- Jesteśmy w stałym kontakcie z naszymi amerykańskimi partnerami, którzy podkreślają, jak ważna jest dla nich współpraca z nami. Wiele naszych rozwiązań wykorzystują u siebie, działa to też w drugą stronę. Jesteśmy inspiratorami pewnych działań dla Amerykanów, ale i oni dla nas - zapewnia S. Zioborowski. Każdego roku kilku pracowników TPN lata do Stanów Zjednoczonych, aby z bliska obserwować pracę tamtejszych przyrodników. Amerykanie przylatują także do Polski.

Kolejny z dużych projektów prowadzonych przez TPN, które inspirację czerpały z amerykańskich parków, to "Przyjaciel Parku Narodowego" - program edukacyjny, skierowany do rodzin z dziećmi. Organizowany jest od 2015 roku w 5 małopolskich parkach: Tatrzańskim, Gorczańskim, Babiogórskim, Ojcowskim i Magurskim. Wsparcie naukowe zapewniają Wydział Leśny Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie i Krakowska Akademia im. Andrzej Frycza Modrzewskiego. Program współfinansuje Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Krakowie. Dzieci otrzymują zeszyty edukacyjne wypełnione wieloma zadaniami. Po ich rozwiązaniu dostają dyplom i medal Przyjaciela Parku Narodowego. Od momentu uruchomienia programu wydano 33 410 zeszytów edukacyjnych i wręczono 6170 medali.

Podczas spotkania na Kasprowym Wierchu dyrektor TPN i konsul generalny USA zapowiedzieli także doroczną kwietniową konferencję z okazji Dnia Ziemi. Będzie ona 10. już edycją konferencji organizowanych w różnych parkach narodowych Polski. Tytuł tegorocznego spotkania brzmi: "Edukacja w parkach narodowych - od wiedzy do inspiracji".

- Chcemy uświadomić uczestnikom, że w dynamicznie zmieniającym się świecie przed edukacją przyrodniczą wyrastają nowe wyzwania. Nowoczesne rozumienie edukowania wykracza znacznie poza przekazywanie wiedzy i kieruje się raczej w stronę inspirowania i zmieniania świadomości. Jest sprawą absolutnie naglącą wypracowanie nowych sposobów oddziaływania na kolejne pokolenia korzystające z parków narodowych, dlatego zapraszamy najlepszych praktyków z Europy, Stanów Zjednoczonych i Polski, którzy opowiedzą o metodologii i nowych narzędziach w tej dziedzinie - podkreśla S. Ziobrowski.

W ramach konferencji zorganizowane zostaną warsztaty terenowe, wezmą w nich udział nie tylko pracownicy parków narodowych, ale także przedstawiciele samorządów i szkół. - Chodzi o zmianę myślenia o edukacji i zbudowanie systemu nadążającego za wyzwaniami współczesnego świata - podkreśla dyrektor TPN.

Dotychczasowe konferencje okazały się cenną platformą wymiany doświadczeń i poruszyły szereg tematów ważnych dla wszystkich parków narodowych. Przez ostatnich 10 lat rozmawiano o zasadach funkcjonowania systemu ochrony przyrody i udostępniania parków narodowych, prowadzeniu akcji ratunkowych, zarządzaniu wolontariatem, współpracy z organizacjami pozarządowymi, komunikacji, zastosowaniu nauki w procesie decyzyjnym i wielu innych.