Z rysiem i Słońcem

Turyści zazwyczaj rzucają na nie jedynie okiem, pędząc samochodami i autobusami ku okolicom bardziej rozreklamowanym. Od trzech lat zaczyna się to jednak powoli zmieniać.

Rejent nie milczek

Wszystko to dzięki akcji „Odkryj Beskid Wyspowy”, w którą zaangażowanych jest kilkanaście gmin beskidzkich, parafie, szkoły, zespoły artystyczne, przedsiębiorcy, lokalni pasjonaci. Jest to jednak przede wszystkim rezultat pasji Czesława Szynalika, notariusza z Mszany Dolnej. Wszędzie go pełno. Idzie z ludźmi na beskidzkie szczyty, namawia kolejne gminy, parafie, właścicieli pensjonatów i gospodarstw agroturystycznych, przedsiębiorców, dziennikarzy do włączenia się w akcję. Udziela się w Związku Pszczelarzy, jest wiceprezesem Klubu Sportowego „Turbacz Mszana Dolna”, organizuje w Mszanie międzynarodowe Olimpiady Notarialne. Jednak w przeciwieństwie do Rejenta, powołanego do życia przez Aleksandra Fredrę kolegi po fachu, on do milczków nie należy.

Zachęca wszystkich wokoło do odwiedzenia i docenienia jego małej ojczyzny. – Panowie redaktorzy, tak pięknych pejzaży na Śląsku nie macie! – drażnił żartobliwie „rejent nie milczek” reporterów Radia Piekary. Tych jednak do uznania piękności Beskidu Wyspowego nie trzeba było przekonywać, bo z Piekar pochodzi Dariusz Gacek, najwybitniejszy znawca tego regionu, autor przewodnika po tym terenie. Ta kraina Zagórzan, Kliszczaków, Lachów Sądeckich i Górali Białych rozciąga się w dorzeczu Raby i Dunajca. Sąsiaduje z Gorcami i Beskidem Sądeckim, leży na terenie dwóch diecezji – krakowskiej i tarnowskiej.

– Jej nazwę spopularyzował w latach 30. ub. wieku prof. Kazimierz Sosnowski, autor znanych przewodników. Podczas jednej z wypraw spędził wraz z młodzieżą noc w szałasie pasterskim pod szczytem Ćwilina. O wschodzie słońca wędrowcy szykujący się do dalszej wędrówki ujrzeli przed sobą romantyczny widok – doliny spowite mgłami, z których wyrastały pojedyncze wyspowe „kopice”. To skojarzenie z wyspami wpłynęło na określenie geograficzne tego terenu. Trzeba jednak zaznaczyć, że nazwy Góry Wyspowe użył już w 1910 r. krakowski geograf prof. Ludomir Ślepowron-Sawicki – mówi Dariusz Gacek i zwraca naszą uwagę na piękno krajobrazów. – Gdy znajdziemy się na gorczańskiej Potaczkowej, spod krzyża milenijnego rozciąga się wspaniała panorama. Na północ od lewej widzimy Luboń Wielki, Szczebel, w dole Mszanę Dolną, potem znów wzniesienia Lubogoszczy, Śnieżnicy, Ćwilina, Mogielicy (królowej Beskidu Wyspowego) i Jasienia. Na południu widać zaś szczyty gorczańskie, m.in. Kudłoń i Turbacz – wylicza.

Na wyższy Szczebel

Tegoroczne wędrowanie po szczytach Beskidu Wyspowego rozpoczęło się na początku maja wielkim przemarszem z Mszany Dolnej na Lubogoszcz. 172 uczestników w wieku od 10 do 73 lat przeszło 27 km, zdobywając w jeden dzień aż sześć beskidzkich szczytów: Adamczykową, Potaczkową, Luboń Wielki, Małą Górę, Szczebel i Lubogoszcz. – Tylko na początku gonimy tak mocno – żartuje Czesław Szynalik. – Potem, 22 czerwca na Ćwilinie poczynając i 1 września na Lubogoszczy kończąc, w każdą letnią sobotę zdobywamy tylko jeden szczyt – dodaje. W tym roku do zdobycia będzie aż 14 beskidzkich wzgórz. Za wyjątkiem Ćwilina, na który wędrowcy będą się wspinali nocą, wszystkie marsze na beskidzkie szczyty rozpoczynają się o godz. 9 rano. O 11 uczestnicy są już na szczycie, gdzie jest odprawiana polowa Msza św. Potem zaś, jak u Krasickiego, organizatorzy „uczą, bawiąc” – przewodnicy PTTK snują opowieści o Beskidzie Wyspowym, ratownicy z Podhalańskiej Grupy GOPR w Rabce i strażacy ochotnicy dają pokazy sprawności, występują kapele i zespoły regionalne. Organizuje się również konkursy krajoznawcze i degustacje potraw regionalnych. Po 15 wzywa się do zakończenia i o 17 wszyscy są z powrotem w punkcie wyjścia.