Szlakiem po dawnych żydowskich miasteczkach

"Tworzymy projekt poświęcony małym miasteczkom wschodniej Europy. Uważamy, że jest to kompletnie nierozpoznane przez Europę dziedzictwo kulturowe, na którym można w sposób fantastyczny budować promocję regionu" - powiedział w czwartek na konferencji prasowej dyrektor Ośrodka "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie Tomasz Pietrasiewicz.

"To takie nasze marzenie, żeby zbudować rodzaj szlaku kulturowego, jak to się udało Francuzom, którzy stworzyli szlak zamków nad Loarą. To jest możliwe" - dodał Pietrasiewicz.

Projekt "Shtetl Routes. Obiekty żydowskiego dziedzictwa kulturowego w turystyce transgranicznej" rozpoczął się w grudniu ubiegłego roku i ma trwać do listopada 2015 r. Obecnie trwa kwerenda i zbieranie materiałów historycznych, które pozwolą na wskazanie, opisanie i popularyzowanie konkretnych miasteczek. Ma ich być po 20 z Polski, Ukrainy i Białorusi.

Lista miasteczek nie jest jeszcze gotowa. Ma się na niej znaleźć m.in. Szczebrzeszyn na Lubelszczyźnie, który przed wojną zamieszkały był w połowie przez ludność żydowską. Zachował się tam duży cmentarz żydowski i odrestaurowana niedawno synagoga, ale też zabytkowa cerkiew i kościół katolicki. "Chcemy wskazywać na dziedzictwo żydowskie, ale i wielokulturowość tych miasteczek" - powiedział koordynator programu Emil Majuk.

Na podstawie zebranych materiałów powstanie portal internetowy w kilku językach. Po pięć miasteczek z każdego kraju będzie miało makiety wirtualne. Opracowany zostanie przewodnik książkowy i zostaną wytyczone szlaki turystyczne. Będzie przeprowadzony cykl szkoleń dla przewodników w zakresie dziedzictwa żydowskiego i historii tych miasteczek. "Ważne też będzie, żeby stworzyć grupę osób, które zajmują się turystyką kulturową, żeby one dalej rozwijały kolejne działania. Chcemy w przyszłości rozszerzyć ten projekt na całe wschodnie pogranicze Unii Europejskiej" - dodał Majuk.

Koszty projektu mają wynieść około 450 tys. euro, z czego 412 tys. euro będzie pokryte z unijnego Programu Współpracy Transgranicznej Polska - Białoruś - Ukraina 2007-2013. Białoruskimi partnerami Teatru NN przy realizacji tego projektu są uniwersytet im. Janki Kupały w Grodnie i Muzeum Historyczno-Etnograficzne w Nowogródku, zaś ukraińskimi - dwie organizacje pozarządowe: Centrum Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych w miejscowości Jaremcze oraz Centrum Badań Marketingowych w Równem.

Teatr NN od trzech lat organizuje latem festiwal "Śladami Singera". Wspólnie z lokalnymi organizacjami urządza warsztaty i wydarzenia artystyczne nawiązujące do tradycji opisanych przez noblistę Isaaca Singera, który przez kilka lat mieszkał w Biłgoraju na Lubelszczyźnie i w swoich utworach barwnie przedstawił dawne społeczności żydowskie. W tym roku festiwal gościł w Józefowie, Tyszowcach, Biłgoraju, Kraśniku, Bychawie i Lublinie.