Sztuka kaznodziejska – „Czy skutecznie głoszę Ewangelię?”

[21:00] ksiadz_na_czacie2: Szczęść Boże! Witam na czacie portalu Wiara.pl
[21:01] ksiadz_na_czacie2: Gościem dzisiejszego wieczoru jest Ks. Prof. Kazimierz Panuś
[21:01] ksiadz_na_czacie2: Prezes Polskiego Towarzystwa Teologicznego w Krakowie, prorektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie
[21:01] ksiadz_na_czacie2: kierownik Katedry Homiletyki Wydziału Teologicznego PAT, członek Komitetu Nauk Teologicznych przy Polskiej Akademii Nauk
[21:01] ksiadz_na_czacie2: autor trzytomowej syntezy historii kaznodziejstwa w Polsce i w Kościele Powszechnym i wielu artykułów
[21:01] ksiadz_na_czacie2: Zainteresowania: historia kaznodziejstwa oraz muzyka klasyczna. Dewiza życiowa: "Granica miłości - miłość bez granic!"
[21:01] ksiadz_na_czacie2: Serdecznie witamy i zapraszamy do rozmowy :)
[21:02] ksiadz_na_czacie2: Temat naszej rozmowy: „Sztuka kaznodziejska”

[21:02] ksiadz_na_czacie2: Księże Profesorze, co ma wspólnego muzyka z kazaniem?
[21:02] ks_Kazimierz_Panus: Jedno i drugie należy do dziedziny doznań estetycznych.
[21:03] ks_Kazimierz_Panus: A więc do piękna. Piękno poprzez dźwięk lub przez słowo kształtuje życie duchowe człowieka.

[21:03] ksiadz_na_czacie2: Powie ktoś, że Kościołowi powinno wystarczyć samo Pismo Święte, bo w nim wszystko jest powiedziane. Dlaczego od samego początku Kościół praktykuje głoszenie homilii, kazań...?
[21:04] ks_Kazimierz_Panus: Ponieważ ostatnie słowa Pana Jezusa - pożegnalny nakaz - były "Idźcie i głoście Ewangelię"
[21:04] ks_Kazimierz_Panus: Kościół przez całe wieki spełnia tę misję wierny poleceniu swego Mistrza, aplikując słowo Boże do sytuacji przeżywanej przez człowieka.
[21:05] ks_Kazimierz_Panus: Przez całe dziesięciolecia Ewangelia istniała tylko w formie ustnej. Pan Jezus nie powiedział: idźcie i spiszcie, ale: idźcie i głoście...
[21:05] ks_Kazimierz_Panus: Najstarsza Ewangelia św. Marka powstała 30 lat po śmierci Pana Jezusa.
[21:05] ks_Kazimierz_Panus: Powstała bowiem potrzeba, aby te słowa utrwalić w piśmie, by nie dochodziło do zniekształceń.
[21:06] ks_Kazimierz_Panus: Ponieważ słowa te nie są zwykłymi słowami, lecz dotyczą sprawy najważniejszej, jaką jest zbawienie człowieka stąd też muszą być jednoznaczne.
[21:07] ks_Kazimierz_Panus: I dlatego troska Kościoła, aby Słowo Boże nie było zniekształcone i nie było źle interpretowane.

[21:07] aprylka: b>Wiele osób, z którymi rozmawiałam o temacie dzisiejszego czata, pytało: „To co, będziecie uczyć się głosić kazania?” – No właśnie, po co ze świeckimi rozmawiać nt. sztuki kaznodziejskiej? ;) Sztuka dla sztuki – by poznali historię?
[21:08] ks_Kazimierz_Panus: Sukces kazania zależy nie tylko od głosiciela, ale również od słuchacza, od jego otwartości, od jego pragnienia poznania wiary.
[21:08] ks_Kazimierz_Panus: Stąd też niezwykle ważne jest kształtowanie świadomości słuchacza.
[21:09] ks_Kazimierz_Panus: Dlatego też istotne jest, by dobry kaznodzieja spotykał wymagającego odbiorcę.
[21:09] ks_Kazimierz_Panus: Wtenczas rodzi się jakościowo wysokiej klasy kazanie.

[21:09] Awa: czym różni się homilia od kazania?
[21:09] ks_Kazimierz_Panus: Już w starożytności chrześcijańskiej ukształtowały się te 2 gatunki.
[21:11] ks_Kazimierz_Panus: Homilia jest bardziej związana z kontekstem liturgicznym i biblijnym. Jest komentarzem do tekstu co dopiero przeczytanego w liturgii, podczas gdy kazanie może istnieć samodzielnie, poza liturgią.
[21:12] ks_Kazimierz_Panus: Do podejmowanego tematu dobierane są teksty biblijne, które nie były wcześniej odczytane. Np. kazania pasyjne nie można nazwać homiliami, bo są komentarzem na temat Męki Pańskiej.

[21:12] Didymos: Czy da się jakoś mierzyć sukces kazania?
[21:13] ks_Kazimierz_Panus: O sukcesie kazania można mówić, gdy w kościele panuje cisza, a nikomu nie przychodzi ochota, by przestępować z nogi na nogę, patrzeć na zegarek, czy oglądać malowidła na suficie kościoła. Jednak prawdziwą miarą skuteczności kazania jest jego wpływ na zmianę dotychczasowego życia człowieka. Wtedy to jest jak z francuskim królem Ludwikiem XIV, który po kazaniu ks. Ludwika Bourdalou miał wypowiedzieć znamienne słowa: „Dotychczasowi moi kaznodzieje - a zawsze miałem ich świetnych - podobali mi się; pod wpływem tego kaznodziei zaczynam nie podobać się sobie”.

[21:13] butwbutonierce: Kazanie, to gatunek literacki. W jakim stopniu ksiądz układając kazanie, tworzy sztukę?
[21:14] ks_Kazimierz_Panus: Tak jak każde dzieło literackie, każda wypowiedź literacka jest cząstką czegoś nowego, w takim też stopniu kazanie jest jakimś unikalnym dziełem.
[21:14] ks_Kazimierz_Panus: Pod warunkiem, że nie jest jeszcze raz przeczytanym cudzym tekstem.

[21:14] Lars: Co sprawia, że chętnie słucha się kaznodzieję - poprawnie używane słownictwo i dobra (wyraźna) wymowa słów, konkretne krótkie zdania „klucze”, znajomość cytatów z Biblii i świętych - czy podkoloryzowane opowiadania pełne zaskoczeń i nowinek, przypowieści (jak to robił Jezus) czy puszczenie na wodzy fantazji – a może to wszystko i jeszcze coś, co nie wpadło mi do głowy?
[21:15] ks_Kazimierz_Panus: Pewnie to wszystko, ale decyduje o powodzeniu kontekst, poziom wykształcenia słuchaczy, pogoda, a nawet atmosfera w kościele.
[21:16] ks_Kazimierz_Panus: Wystarczy, że do kościoła wpadnie gołąb albo wejdzie za dzieckiem pies i już to może "położyć" najlepsze kazanie.
[21:16] ks_Kazimierz_Panus: Uwaga bowiem słuchaczy zostanie skupiona na tym wydarzeniu.

[21:16] aprylka: „By dobry kaznodzieja spotykał wymagającego odbiorcę” – a słaby kaznodzieja – słabego odbiorcę?
[21:17] ks_Kazimierz_Panus: Jest coś takiego przynajmniej w dużych miastach, że słuchacze szukają dobrego kaznodziei.
[21:17] ks_Kazimierz_Panus: Są osoby, które poszukują swojego ulubionego kaznodziei, pokonując nieraz nawet duże odległości.
[21:17] ks_Kazimierz_Panus: Zwłaszcza w miastach jest to zjawisko popularne.
[21:18] ks_Kazimierz_Panus: Kiedy się wychodzi na ambonę lub (znacznie częściej) podchodzi do pulpitu już następuje ocena kaznodziei przez uczestników liturgii.
[21:18] ks_Kazimierz_Panus: Choć kaznodzieja nie wypowiedział jeszcze żadnego słowa już jest klasyfikowany przez słuchaczy po tzw. mowie ciała (swoim zachowaniu, swoim stroju...)
[21:19] ks_Kazimierz_Panus: Jeśli nie jest znany w tej parafii ma na początku większy kredyt zaufania.
[21:19] ks_Kazimierz_Panus: Ważne by potrafił go utrzymać przez całe kazanie i nie utracił po pierwszych słowach.